Top 5 xu hướng crypto trong 2022
Nếu 2021 là năm ghi nhận làn sóng tăng trưởng đột biến của tiền mã hóa, 2022 lại được nhớ tới với giai đoạn downtrend kéo dài và những cú sập kinh hoàng. Dù vậy, thị trường luôn tạo ra những xu hướng mới để níu chân người dùng và khơi dậy không khí sôi nổi trong cộng đồng.
Trong đó, GameFi, Move-to-Earn, BUSD và fan token là các xu hướng nổi bật hơn cả.
Thời hưng thịnh của GameFi
Play-to-Earn (Chơi để kiếm tiền) là xu hướng nổi trội hàng đầu của năm 2022. Trên thực tế, mô hình Play-to-Earn đã tồn tại trong phân khúc game truyền thống từ lâu. Các tựa game như Đột Kích, Võ Lâm Truyền Kỳ, FIFA Online là ví dụ điển hình. Người chơi sẽ chăm chỉ “cày” để kiếm những vật phẩm hiếm, sau đó bán lại tài khoản của mình cho người khác.
Theo mô hình trên, người chơi không thể trực tiếp kiếm tiền từ việc chơi game mà phải bán đi tài khoản. GameFi giải quyết được điều đó. Kết hợp với sự bùng nổ của NFT, các dự án Play-to-Earn vừa bảo vệ được quyền sở hữu tài sản cho người chơi, vừa tăng thêm tính ứng dụng cho NFT.
Tháng 3, các tựa game blockchain thu hút 1.22 triệu ví độc lập, chiếm 52% số ví toàn thị trường. Chỉ tính riêng tháng 3 đã có đến 173,000 ví hoạt động hàng ngày. Theo dữ liệu DappRadar, mức tham gia game blockchain lúc này tăng 2,000% so với quý 1/2021.
Newzoo, trang thu thập data về mảng game, nhận xét thị trường game đang phát triển đều đặn qua các năm. Newzoo dự đoán GameFi có thể đạt doanh thu 200 tỷ USD với 3 tỷ người chơi vào năm 2023. Ngoài ra, số tiền mà người chơi sẵn sàng chi trong game có thể chiếm tới 77% doanh thu của game đó.
Với lợi nhuận khủng thời hoàng kim, Play-to-Earn trở thành miếng bánh hấp dẫn với cả người dùng và đội ngũ phát triển dự án. Với nhiều người, game Axie Infinity thậm chí trở thành nguồn thu nhập chính trong suốt đại dịch COVID-19 ở các quốc gia đang phát triển như Philippines.
Trào lưu chạy bộ kiếm tiền
Move-to-Earn là sự kết hợp giữa GameFi và nhu cầu hoạt động thể chất của người dùng. Ở Play-to-Earn, người chơi kiếm tiền bằng cách làm nhiệm vụ, giành chiến thắng trong trận đấu và nâng cấp vật phẩm. Mô hình Move-to-Earn ghi lại chuyển động của người chơi thông qua cảm biến trong điện thoại di động hoặc đồng hồ thông minh. Người dùng sẽ được thưởng token dựa vào dữ liệu di chuyển, chẳng hạn như số bước hay số km đi được trong thời gian nhất định.
Dự án đại diện cho xu hướng này là STEPN. Ra đời tháng 12/2021, STEPN đã tạo cảm hứng và thúc đẩy nhiều dự án Move-to-Earn khác như Genopets, Step App, Wirtual… Các ứng dụng trên sử dụng kết hợp NFT, công nghệ blockchain, thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR) để hỗ trợ trải nghiệm hoạt động cho người dùng.
Move-to-Earn tạo động lực cho người dùng bằng cách thưởng token của dự án, chẳng hạn như GMT và GST ở STEPN. Các token có thể được sử dụng trong hệ sinh thái trò chơi hoặc chuyển sang token và tiền pháp định để thu được lợi nhuận.
Một trong những ưu điểm lớn nhất của Move-to-Earn là đơn giản, dễ sử dụng. Người dùng không cần tập trung suy nghĩ chiến lược hay dành quá nhiều thời gian “cày” game. Thông thường họ chỉ cần đi bộ hoặc chạy bộ trong thời gian quy định của dự án. Chẳng hạn, STEPN yêu cầu người dùng đi hoặc chạy trong 10 phút, thời điểm chạy và vị trí địa lý không quan trọng.
Người chơi cũng không cần đến các thiết bị quá phức tạp và đắt đỏ: một chiếc điện thoại thông minh có GPS là đù. Rào cản có lẽ là người chơi phải bỏ khá nhiều tiền mua NFT để có thể tham gia. Với giá token liên tục biến động, làm thế nào để hồi vốn trong thời gian sớm nhất cũng là bài toán khó.
Sự trỗi dậy của họ nhà khỉ
Tuy xu hướng NFT năm 2022 đã dần hạ nhiệt, bộ sưu tập Bored Ape Yacht Club (BAYC) của Yuga Labs vẫn trở thành điểm sáng nổi bật của thị trường. BAYC duy trì mức giá sàn cao nhất trong số tất cả các dự án NFT trong năm 2022, chỉ kém bộ sưu tập CryptoPunks một thời gian ngắn vào tháng 11. Đỉnh điểm vào tháng 5, giá sàn BAYC chạm mốc 144.9 ETH, tương ứng 409,720 USD.
8 trong số 12 giao dịch NFT có giá cao nhất năm 2022 đến từ bộ sưu tập CryptoPunks, BAYC, Mutant Ape Yacht Club (MAYC) của Yuga Labs. Cryptopunks ban đầu thuộc quyền sở hữu trí tuệ của Larva Labs song cũng về cùng nhà với các chú khỉ BAYC vào tháng 3.
Hình ảnh BAYC được lấy cảm hứng từ bộ 3 phim Planet Of The Apes nổi tiếng. Các nhà sáng tạo đã thổi hồn vào các NFT bằng cách phối hợp nhiều loại trang phục, nghề nghiệp và tính cách khác nhau. Điều này làm nên sự độc đáo và thúc đẩy doanh số bán hàng BAYC tăng vọt.
Tháng 3/2022, bộ sưu tập trở thành chủ đề trong cộng đồng sau khi Apecoin DAO thông báo airdrop hàng triệu token APE cho chủ sở hữu BAYC. Hơn 10,000 ví đã nhận được airdrop APE với giá hơn 10 USD/token. Tuy nhiên, giá APE đã giảm hơn 40% vài ngày sau đó.
Ngoài ra, sức hút của BAYC còn đến từ sự ảnh hưởng của những người nổi tiếng. Từ giới nghệ sĩ như Eminem, Jimmy Fallon, Justin Bieber cho đến các vận động viên Shaquille O’Neal, Gary Vaynerchuk, Stephen Curry… đều là những nhà đầu tư BAYC.
Sự góp mặt của người nổi tiếng cũng như các phương tiện truyền thông đã đẩy bộ sưu tập BAYC phủ sóng rộng rãi hơn. Tháng 6/2022, hai rapper nổi tiếng Snoop Dogg và Eminem hóa thân thành hai chú khỉ BAYC trong MV “From the D 2 The LBC”. Hai tháng sau, hai ngôi sao tiếp tục đưa hình ảnh BAYC lên sân khấu lễ trao giải Video Music Awards (VMA).
Không dừng lại ở đó, BAYC len lỏi vào mọi lĩnh vực, từ quần áo, đồ chơi, vỏ rượu cho đến nhà hàng. Tháng 8/2022, 10,000 hộp và lọ kẹo in hình BAYC được mở bán. Phiên bản giới hạn Gold Gift Box nhanh chóng cháy hàng chỉ sau vài giờ, thể hiện hứng thú của khách hàng đối với BAYC.
Tuy nhiên, những tháng cuối năm của BAYC lại có phần ảm đạm khi giá sàn liên tục lập đáy. BAYC khép lại 2022 với giá sàn khoảng 69 ETH, giảm hơn 50% so với hồi tháng 5.
Đầu tư ngắn hạn qua IEO
IEO là hình thức chào bán token trên các nền tảng của một sàn giao dịch tiền mã hóa. Do có quyền sở hữu một phần số lượng token phát hành, các sàn sẽ hỗ trợ hoạt động quảng bá cho dự án.
Thông thường sàn giao dịch là bên kiểm duyệt IEO của dự án. Người tham gia cần phải tạo tài khoản trên sàn và khóa một lượng token vào ví của sàn để mua IEO. Đây là cách tiếp thị cho dự án khá hiệu quả do được cộng đồng chú ý với hy vọng thu lợi nhuận cao.
Ngoài ra, IEO có ưu điểm dễ tiếp cận. Người dùng chỉ cần sở hữu ví tiền mã hóa để tham gia sự kiện. IEO cũng không đòi hỏi nhà đầu tư bỏ ra số tiền quá lớn để tham dự public sale. Tuy nhiên, như mọi hình thức đầu tư khác, cộng đồng cần tìm kiếm các dự án uy tín và đáng tin cậy để đảm bảo lợi nhuận và tránh rủi ro.
Một số launchpad thường được người dùng tìm đến là Binance Launchpad, Bybit Launchpad, Huobi Prime… Trong số đó, Binance là nền tảng tiên phong từ năm 2017 l và hỗ trợ nhiều dự án IEO chất lượng như Matic Network (MATIC), BitTorrent (BTT), Celer Network (CELR), Fetch AI (FET) và Bread (BRD). Năm 2022, Binance triển khai hai đợt IEO và đều nhận được sự chú ý đáng kể từ cộng đồng.
Tháng 3/2022, Binance trở thành bệ phóng cho dự án Move-to-Earn STEPN. Để nhận launchpad token, người dùng cần cam kết một lượng BNB nhất định trong vòng 7 ngày. Sự kiện đã ghi nhận thành công vang dội khi token GMT token tăng hơn 400 lần so với giá IEO.
Gần 8 tháng sau, Binance mới công bố dự án IEO tiếp theo là Hooked Protocol (HOOK), đánh dấu dự án thứ 29 triển khai trên Binance Launchpad. HOOK được nhiều người đặt kỳ vọng bởi tầm nhìn của CZ vào Web3. Đồng thời, dự án được ra mắt chỉ vài ngày sau khi FTX sụp đổ, thể hiện quyết tâm níu chân nhà đầu tư của Binance.
Tổng cộng hơn 9 triệu BNB đã được cam kết với 114,772 người tham gia. Giá IEO của HOOK vào khoảng 0.1 USD. Sau khi được Binance niêm yết, HOOK có giá 2.1 USD, cao gấp 20 lần so với giá IEO.
BUSD mở rộng thị phần
BUSD là stablecoin do Binance phát hành năm 2019. Một trong những ưu thế của BUSD là được đảm bảo 1:1 bằng đồng USD. Ngoài USDT và USDC, BUSD là một trong những stablecoin được sử dụng rộng rãi nhất trên thị trường.
Dù không bùng nổ như năm 2021, BUSD trong năm nay đã đạt được một số thành công. Trong khi số lượng BUSD trên các sàn tập trung (CEX) tăng, số lượng USDT và USDC lại giảm dần. Số BUSD trên sàn CEX tăng từ 10 tỷ USD lên 15 tỷ USD. Mặt khác, USDT dao động quanh mức 10 tỷ USD và bắt đầu có dấu hiệu giảm. Riêng USDC giảm 50% từ trên 5 tỷ USD xuống còn 2.5 tỷ USD.
Điều này cho thấy BUSD đang từng bước giành lấy miếng bánh thị phần trong mảng stablecoin. Chiến lược của Binance đã thúc đẩy sự hiện diện của BUSD trên các sàn CEX và hạn chế sức ảnh hưởng của USDT và USDC.
Ngoài ra, ngày 6/9, Binance thông báo tính năng tự động chuyển đổi các stablecoin USDC, USDP, và TUSD thành BUSD theo tỷ lệ 1:1. Binance đã tận dụng lợi thế của mình để loại bỏ các stablecoin đối thủ và tăng thị phần cho BUSD.
Hiện tại Binance chỉ còn cung cấp hai stablecoin lớn là USDT và BUSD. Trong tương lai, Binance có khả năng ngừng hỗ trợ USDT để tiếp tục “nâng đỡ” đứa con BUSD của mình. BUSD được xem là xương sống của hệ sinh thái Binance và BNB Chain. Khi Binance và BSC phát triển, BUSD cũng sẽ tăng trưởng theo. Ngược lại, toàn bộ hệ sinh thái sẽ cải thiện tính thanh khoản, khả năng mở rộng cũng như tính ổn định.
Fan token nóng cùng World Cup
Fan token là một trong những mảng có dòng tiền mạnh mẽ nhất trong giai đoạn tháng 9-11. Nguyên nhân là World Cup, sự kiện thể thao lớn nhất hành tinh, được khai mạc vào ngày 20/11 tại Qatar. Bất chấp thị trường sideways, nhiều fan token vẫn lội ngược dòng và tăng đến 30-100%.
Fan token của tuyển Bồ Đào Nha (POR), Brazil (BFT) và Argentina (ARG) tăng lần lượt 50%, 40% và 37% trong vòng 7 ngày trước thềm World Cup. Bồ Đào Nha, Brazil và Argentina là những ứng cử viên sáng giá cho chức vô địch năm nay.
Hầu hết fan token khác cũng có xu hướng tương tự dù không phải token đại diện cho đội tuyển quốc gia. LAZIO, fan token của câu lạc bộ S. S. Lazio leo dốc 30%. Trong khi đó, SANTOS (Santos FC) và PSG (Paris Saint Germain) 21.1% và 12.8%.
Dưới ảnh hưởng của fan token, các sản phẩm đầu tư liên quan cũng ghi nhận mức tăng trưởng. Điển hình là FOOTBALLUSDT, ETF dành cho fan token của Binance. Đây là hợp đồng vĩnh cửu được Binance ra mắt vào tháng 9 nhằm hỗ trợ người dùng theo dõi giá fan token của những câu lạc bộ bóng đá hàng đầu. Sản phẩm này mất 23% sau vụ FTX nhưng nhanh chóng tăng mạnh mẽ trở lại.
Ngoài ra, token CHZ của Chiliz cũng được hưởng lợi đáng kể. Nhắc đến fan token, ta không thể nào bỏ qua Chiliz, nền tảng tiên phong phát hành token cho người hâm mộ. Bản thân CHZ không phải là fan token nhưng lại là phương tiện thanh toán quan trọng để người dùng mua token trên nền tảng. Trước ngày khai mạc, CHZ cũng tăng 13%. Đây vẫn có thể coi là mức tăng khá ấn tượng xét đến bối cảnh hậu sự cố FTX.
Tuy nhiên, trend fan token đến nhanh nhưng đi cũng rất chóng vánh. Sau khi đội tuyển Argentina giành ngôi vô địch World Cup, giá token ARG giảm gần 50% so với khi bắt đầu trận đấu. Sự quan tâm dành cho ARG nói riêng và fan token nói chung cũng phai nhạt khi mùa World Cup qua đi.
Tổng kết
Năm 2022 đã chứng minh cho chúng ta thấy dù thị trường có khó khăn đến đâu thì vẫn luôn có chỗ cho sự đổi mới và sáng tạo. Chẳng hạn, cú sập FTX đã ảnh hưởng không nhỏ đến nhà đầu tư và các dự án crypto. Song đây có thể là bước đệm cho trào lưu “Your key, your coins” trong năm 2023 sắp tới.
Bên cạnh đó, NFT bắt đầu có khuynh hướng sôi nổi trở lại những ngày đầu năm 2023. Điển hình là khối lượng giao dịch BAYC tăng 171%, đạt 3.5 triệu USD trong ngày 12/1 trong khi bộ sưu tập cùng nhà MAYC tăng 123%. Nguyên nhân là Yuga Labs thông báo kế hoạch phát hành tựa game Dookey Dash. Điều này có thể là dấu hiệu tái xuất của NFT nói chung và các bộ sưu tập nhà khỉ nói riêng.