Giám đốc Kinh doanh công ty mẹ của MetaMask: “ConsenSys không chỉ là Ethereum”

“Tôi không biết” - Marouen thường hay lặp lại câu nói này khi anh được hỏi về một số vấn đề Web3 ngay cả trong buổi phỏng vấn lẫn lúc mà anh trình bày trong các sự kiện. Anh luôn giữ thái độ khiêm tốn, sẵn sàng học hỏi thêm cái mới trong thị trường. Anh thường tự giới thiệu mình là “Web Intern” ngay cả khi mọi người xem anh như một “chuyên gia” trong ngành.

Sinh ra và lớn lên tại một quốc gia nằm ở bờ biển Địa Trung Hải của Bắc Phi, anh hiện giữ vị trí giám đốc quản lý kinh doanh tại ConsenSys, được biết đến như “gã khổng lồ” dẫn đầu lĩnh vực blockchain. Trước đó, anh từng làm việc tại Outsystems, nền tảng cung cấp giải pháp low-code toàn diện nhất trên thế giới. Sau đó, anh đã nhận ra được tiềm năng của công nghệ blockchain và bắt đầu trở thành “builder thực thụ”. 

Anh có bằng tiến sĩ Khoa học máy tính tại Pháp và từng có khoảng thời gian làm việc cho công ty điện toán đám mây, xây dựng hệ thống và ứng dụng. Điều gì đã khiến anh đến với ngành công nghiệp mới này?

- Ban đầu, khi làm việc tại các công ty điện toán đám mây, tôi nghĩ đó chính là xu hướng lúc đó. Tiếp theo là chuyển đổi số, giúp đưa công việc trên bàn giấy thành ứng dụng trên máy tính. Tôi trao đổi với nhiều công ty và giúp họ xây dựng ứng dụng cho nhân sự và thương mại từ đó thay đổi mô hình hoạt động của họ.

Tôi đã nghĩ việc đó thú vị cho đến khi bắt đầu suy nghĩ về cuộc sống của mình sau 30 tuổi. Nếu mọi chuyện vẫn diễn ra tốt đẹp, tôi còn bao nhiêu năm để làm việc? Có thể là 20 hoặc 30 năm. Kể từ lúc đó, tôi nhận ra rằng nếu cứ tiếp tục như vậy, tôi sẽ trở thành ai đó tương tự ông chú bán máy fax ở thời điểm hiện tại. Bởi vì anh ta không nâng cấp và phát triển bản thân. Tôi bắt đầu đọc báo cáo từ Gartner về các công nghệ mới nổi. Lúc đó, tôi để ý đến blockchain và AI. Cả hai đều có động lực phát triển và có thể đạt đỉnh trong 10 đến 15 năm nữa. 

Theo kinh nghiệm sinh tồn trong sự nghiệp, đây là thời điểm nên bước tiếp và tìm hiểu điều gì đó mới. Tôi có thể dành 10 năm ở thị trường blockchain sau đó sẽ là thứ gì đó mới. Tôi nghĩ việc luôn thay đổi rất quan trọng với mỗi người. 

Anh có nghĩ crypto sẽ cho chúng ta cơ hội thay đổi cuộc đời?

- Điều này tùy thuộc vào cách mà bạn tiếp cận với thị trường này. Nếu bạn là một builder, đây sẽ là môi trường tuyệt vời. Cứ vài ba tuần sẽ có một thứ gì mới và bạn có thể đóng góp trực tiếp cho sự phát triển của ngành công nghiệp bởi quy mô của Web3 vẫn chưa quá lớn. Theo tôi, điều đó thật thú vị khi nhiều người thay đổi cuộc sống từ nhà phát triển trở thành builder.

Đối với người dùng, đa số mọi người tham gia thị trường vì lợi nhuận. Mặc dù việc tiếp cận và giao dịch dễ dàng hơn nhưng điều đó không giúp bạn thành công trong thị trường này nếu bạn không phải là nhà giao dịch chuyên nghiệp. 

Bây giờ hãy loại bỏ yếu tố tài chính. Tôi nghĩ crypto vẫn còn nhiều điều thú vị dành cho người dùng. Trong vài năm trở lại đây, chúng ta đã chứng kiến việc NFT được thu thập trong trò chơi như Axie Infinity. Các cộng đồng Web3 được xây dựng dựa trên NFT. Mọi người có thể tạo nên hình ảnh cá nhân với chúng. Tôi là Azuki hay tôi là Penguin. Đó là một trào lưu văn hóa. Do đó, tôi nghĩ crypto không hẳn tạo ra “cơ hội đổi đời” nhưng có thể xem như một  xu hướng thú vị mà đa số người dùng có thể tham gia vào. 

Theo anh, mảng nào sẽ thu hút được dòng tiền khi mùa bull run tới diễn ra?

- Bull run sẽ không diễn ra nếu không có lý do. Tôi không phải là nhà kinh tế nhưng tôi nghĩ cần có một động lực nào đó. Một số ứng dụng sẽ xuất hiện và bull run sẽ xảy ra.

Có rất nhiều thứ đáng để quan tâm như thị trường châu Á, gaming và mạng xã hội. Bạn không thể giao dịch token 24 giờ liên tục nhưng có thể dành cả ngày chơi game. Đây là một ứng dụng rất đáng chú ý. Tôi có thể dành cả ngày để ngắm nhìn NFT của mình. 

Vitalik Buterin vừa giới thiệu tiêu chuẩn mới ERC-4337, mở đường cho việc phát triển account abstraction. ConsenSys có dự định tích hợp tính năng account abstraction với sản phẩm của mình không?

- Chưa nhưng sẽ sớm có. Chúng tôi dự định áp dụng account abstraction trên Linea khi mainnet và bạn có thể tạo ví smart contract trên đó. Bản thân Metamask vẫn đang nghiên cứu phát triển các tính năng này, có thể thông qua Snap hoặc một số cách khác giúp người dùng có thể tạo ra các loại tài khoản này.

Đối với layer 2 như Linea, đây là câu chuyện con gà và quả trứng. Bạn xây dựng giải pháp mở rộng như Layer 2 với mục đích thu hút thêm nhiều người dùng, nhiều giao dịch và khối lượng lớn hơn. Để đạt được điều đó, bạn cần phải giảm thiểu sự phức tạp cho người dùng. Chúng ta không thể yêu cầu mọi người phải nhớ tận 12 từ (passphrase). Thay vào đó là mô hình cho ta trải nghiệm như tạo tài khoản ngân hàng khi đó bạn có thể khôi phục dữ liệu và sử dụng nó một cách dễ dàng.

Tuy nhiên, hiện tại vẫn còn nhiều việc phải làm. Tuy nhiên, trong nhiều sự kiện gần đây, chúng tôi đã liên kết với các nhà phát triển ví khác để giáo dục người dùng và builder về account abstraction và các ứng dụng của nó. 

Đồng thời, chúng tôi vẫn đang phát triển các mảnh ghép để đảm bảo tính năng này có thể hoạt động. Một vài mảnh ghép của cơ sở hạ tầng vẫn chưa hoàn thiện, như việc quản lý phí gas (gas management). Chúng tôi vẫn đang tích hợp chúng. Đồng thời, chúng tôi cần xem xét trải nghiệm người dùng khi tạo tài khoản mới. Tất cả điều này không thể xây dựng một mình. Chúng tôi cần hợp tác và thảo luận với các nhà phát triển khác.

Hi vọng trong vài tháng tới chúng ta sẽ thấy được các tính năng này kết hợp với nhau và cho phép builder và người dùng có thể sử dụng loại ví này. 

MPC Wallet là giải pháp đang được nhiều bên sử dụng nhằm cải thiện trải nghiệm người dùng. Anh có nhận xét gì về ứng dụng của MPC Wallet và tính năng account abstraction?

Tính năng khác nhau dành cho nhu cầu khác nhau. Như MPC Wallet, chúng tôi có sản phẩm với tên gọi Metamask Institutional dành cho các tập đoàn và công ty đầu tư muốn kết nối với ứng dụng Web3 nhưng muốn quản lý theo cách của họ.

Chúng tôi có rất nhiều đối tác mong muốn tích hợp tính năng MPC như Fireblock. Tuy nhiên, nếu hỏi tôi có cần MPC Wallet với tư cách là người dùng cá nhân không? Câu trả lời là không. Mỗi công nghệ đều có ưu và nhược điểm riêng và tôi sẽ không sử dụng chúng một cách mù quáng.

Từ lâu, ConsenSys đã được biết đến như một OG trong hệ sinh thái Ethereum. Các sản phẩm như Infura cung cấp cơ sở hạ tầng hay Metamask, ứng dụng ví với hàng triệu người dùng trên các chuỗi khối EVM. Không dừng lại, ConsenSys bắt đầu bước ra ngoài ngôi nhà Ether để mở rộng hoạt động các sản phẩm của mình và hướng đến mục tiêu toàn bộ thị trường Web3.

ConsenSys luôn gắn liền với Ethereum. MetaMask chỉ hỗ trợ chuỗi EVM trong khi Linea hướng đến tăng tính mở rộng cho Ethereum. ConsenSys có kế hoạch cung cấp dịch vụ cho nhiều khách hàng (chuỗi khối) hơn không?

- ConsenSys hướng đến Web3 và nguyên tắc phi tập trung. Hiện tại, đa số chúng tôi tin rằng Ethereum vẫn phù hợp với lý tưởng đó nhưng chúng ta không thể đoán trước được tương lai. Chỉ có kẻ ngốc mới không thay đổi suy nghĩ của mình. Tuy nhiên, bạn không thể làm hết mọi thứ. 

Do đó, chúng tôi tập trung vào một số thứ và tối ưu chúng. Đơn cử, Infura cung cấp dịch vụ RPC cho rất nhiều chuỗi khối khác nhau. Một số chúng tương thích với Ethereum (EVM), một số khác thì không. 

Rất nhiều builders hoạt động trên chuỗi khối non-EVM. Họ cần cơ sở hạ tầng và công cụ thể xây dựng và phát triển. Việc xây dựng chuỗi non-EVM tốn rất nhiều tài nguyên và nguyên lực. Infura tạo ra giải pháp để người khác có thể chung tay giúp đỡ nếu họ không thể tự làm tất cả mọi thứ.

Tương tự với Metamask, Metamask Snap cho phép nhà phát triển có thể xây dựng bên trên ứng dụng ví. Nếu ai đó muốn dùng Metamask để kết nối với Solana có thể xây dựng snap trên nó. 

Chúng tôi mong muốn xây dựng nền tảng mở, nơi mọi người có thể tham gia và giúp chúng tôi xây dựng cộng đồng cũng như ứng dụng bên trên nền tảng sẵn có. Bởi chúng tôi không thể làm hết tất cả mọi thứ. 

Trước khi Linea được triển khai, Polygon Labs và Matter Labs đều ra mắt chuỗi zkEVM. Anh nghĩ sao về việc cạnh tranh giữa những mạng lưới này?

- Bạn không thể xây dựng sản phẩm tốt nếu không có sự cạnh tranh. 

Trong quá khứ, có một khoảng thời gian rất nhiều mạng lưới Layer 1 xuất hiện và “thay thế” cho Ethereum. Đó là giai đoạn thử nghiệm tốt và chúng tôi đã học được rất nhiều. Ethereum gặp giới hạn trong việc mở rộng do đó, chúng ta mới có giải pháp về rollup như Arbitrum và Optimism.

Tuy nhiên, thị trường Web3 vẫn còn quá rộng lớn, mỗi dự án đều có thể tìm ra chỗ đứng nếu sản phẩm của họ đủ tốt. Bên cạnh đó, hiện vẫn còn rất nhiều việc cần phải làm. Chúng tôi đã triển khai mainnet Linea nhưng không phải tất cả mọi thứ đều sẵn sàng. Rất nhiều cải tiến sẽ được áp dụng. Do đó, việc mọi người đều cố gắng hoàn thiện nó và chúng ta sẽ học được rất nhiều từ nhau. 

Bên cạnh đó, tôi nhận thấy có rất nhiều thay đổi trong mạng xã hội trong thời gian gần đây. Hôm nay tôi vừa cài đặt ứng dụng Threads. Nó giống như Facebook và là đối thủ của Twitter. Elon Musk đã thay đổi Twitter. Một số người lại muốn phi tập trung hóa nó. Do đó, tôi nghĩ mạng xã hội sẽ là mảng mà chúng ta cần chú ý đến.

Ở khía cạnh khác, mỗi blockchain là cơ sở hạ tầng cho một hệ sinh thái, có thể ví như thành phố. Mỗi thành phố sẽ có rất nhiều builder và chất riêng. Polygon có một bộ ứng dụng và người dùng riêng, Linea cũng vậy. Kịch bản tốt nhất là người dùng có thể thoải mái “đi du lịch” giữa các thành phố khác nhau và sử dụng cơ sở hạ tầng mà không cần phải suy nghĩ về nó. Yeah, tôi nghĩ nó không hẳn là cạnh tranh mà hành trình phát triển nơi mọi người có thể cải thiện công nghệ cùng nhau. 

Đọc thêm: CEO Coin98 tiết lộ ứng dụng ai cũng phải có trong Web3